Podwójna jakość jest zjawiskiem powszechnym, występuje przede wszystkim w państwach w których świadomość dotycząca kupowanych produktów jest niska, jest to Europa Wschodnia i Środkowa.

Podwójna jakość nie tylko w Polsce

Walkę ze zjawiskiem podwójnej jakości jako pierwsi w Europie zapoczątkowali Słowacy i Czesi. To oni zajęli się w swoich krajach tym problemie i uświadamiali konsumentów. Do ich postulatów dołączyły się inne kraje, w których stwierdzono, że sprzedawane tam produkty są gorszej jakości. Rządy państw Grupy Wyszehradzkiej stwierdzili w 2017 roku, że nie powinno występować zjawisko podwójnej jakości i że powinno się z tym walczyć. Po takich wystąpieniach Państw, w Unii Europejskiej pojawiły się stwierdenia, że takie działania są nieuczciwe.

Pod naciskiem krajów, w których pojawiało się zjawisko podwójnej jakości, Unia Europejska zajęła się tym problemem. Uznano, że produkty danej firmy sprzedawane w takich samych opakowaniach powinny posiadać taki sam skład i użyty w tych samych proporcjach. Mogą być jedynie sprzedawane jeżeli zmieniony zostanie wygląd opakowania czyli praktycznie będzie to już inny produkt. Wyjątkiem mogą być sytuacje, gdzie wykorzystywane są lokalne produkty takie jak np. warzywa, owoce.

Parlament Europejski o podwójnej jakości

7 kwietnia 2019 roku Parlament Europejski poparł przepisy zakazujące sprzedaży produktów podwójnej jakości. W myśl tych przepisów konsument nie może być wprowadzany w błąd. Produkty mające takie samo opakowanie powinny mieć taki sam skład. W przeciwnych zachowaniach producentów Unia Europejska będzie stosowała działania „name and shame” czyli ujawniała firmy stosujące podwójną jakość.

Ważnym elementem prowadzącym do wykrywania zjawiska podwójne jakości, jest udoskonalenie i ujednolicenie badań dotyczących podwójne jakości. Tylko wspólne działania pozwolą wyeliminować to zjawisko. Dlatego właśnie UE przeznaczyła 1 mln euro na opracowanie odpowiedniej metodyki badań.

Co w prawie

W Polsce już Konstytucja chroni  konsumenta przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi i  nakłada na władze publiczne obowiązek ochrony praw konsumentów.

Od 28 maja 2022 roku w państwach członkowskich Unii Europejskiej obowiązują przepisy zakazujące różnicowania jakości produktów sprzedawanych w krajach Unii.

Istnieją również inne akty prawne chroniące konsumenta, takie jak np.: Art. 4, 12 Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Art. 3-11 Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

Podwójną jakość, zaliczono do działań wprowadzających konsumenta w błąd. Za takie działania UOKiK może na łożyć na producenta karę w wysokości 10% rocznego obrotu.

Każdy konsument powinien być prawidłowo poinformowany o kupowanym produkcie i sam podejmować decyzje o zakupie.